HEPATİT A
HEPATİT A QARACİYƏRDƏ VİRUSUN SƏBƏB OLDUĞU İLTİHABLI BİR XƏSTƏLİKDİR.
QARACİYƏR QİDALARI VƏ VİTAMİNLƏRİ DEPOLAYIR, QİDALARI HƏZM ETMƏYƏ KÖMƏK EDİR, İNFEKSİYALARIN QARŞISINI ALIR VƏ ZƏRƏRLİ MADDƏLƏRİN QANDAN TƏMİZLƏNMƏSİNƏ KÖMƏK EDİR.
HEPATİT A VİRUSLARI HEPATİT A ADLI XƏSTƏLİYƏ SƏBƏB OLUR.
HEPATİT A VİRUSUNA YOLUXMA RİSKİ YÜKSƏK OLAN İNSANLAR:
– QEYRİ-QANUNİ NARKOTİK MADDƏ QƏBULU,
– XƏSTƏLİYİ OLAN ŞƏXSLƏRLƏ BİRLİKDƏ YAŞAYAN İNSANLAR
– İNKİŞAF ETMƏKDƏ OLAN ÖLKƏLƏRƏ SƏYAHƏT EDƏN İNSANLAR DAXİLDİR.
HEPATİT A VİRUSLARI ÇİRKLƏNMİŞ NƏCİS VASİTƏSİLƏ, YOLUXMUŞ ŞƏXS TƏRƏFİNDƏN HAZIRLANMIŞ QİDALARLA, ÇİRKLƏNMİŞ SUYLA VƏ YOLUXMUŞ BİR ŞƏXSLƏ YAXIN ŞƏXSİ ƏLAQƏ (MƏSƏLƏN, TOXUNMA ƏLLƏRİ, CİNSİ) İLƏ SAĞLAM İNSANLARA YOLUXA BİLƏR.
ANCAQ ASQIRAQ, ÖSKÜRƏK, QUCAQLAŞMA (DƏRİ TƏMASI OLMADAN) VƏ YA YOLUXMUŞ ŞƏXSİN YANINDA OLMAQLA XƏSTƏLİK YOLUXMAMAQDADIR.
BƏZİ YOLUXMUŞ GƏNC ŞƏXSLƏRDƏ XƏSTƏLİK SİMPTOMLARI OLMAYA BİLƏR. DİGƏR İNFEKSİYALI ŞƏXSLƏRDƏ İSƏ HEPATİT A ZAMANI SİMPTOMLAR
– ŞİŞKİNLİK,
-MƏDƏ NARAHATLIĞI,
-QIZDIRMA,
-İŞTAHANIN AZALMASI
– DİAREYA
-AÇIQ RƏNGLİ NƏCİS
ƏSAS SİMPTOMLAR:
-TÜND SARI SİDİK
– SARILIQ (SKLERA VƏ DƏRİ SARI RƏNGDƏ OLUR).
HEPATİT A-A QAN TESTLƏRİ İLƏ DİAQNOZ QOYULUR
HEPATİT A BİR ÇOX XƏSTƏLƏRDƏ BİR NEÇƏ HƏFTƏDƏ MÜALİCƏ OLMADAN KEÇİR. ANCAQ HƏKİM SİMPTOMLARI AZALTMAQ MƏQSƏDİ İLƏ DƏRMANLAR DA TƏYİN EDƏ BİLƏR.
HEPATİT A PEYVƏNDİ XƏSTƏLİYƏ QARŞI QORUNMAĞA KÖMƏK EDƏ BİLİR.BU PEYVƏNDİN İKİ MƏRHƏLƏDƏ VURULMASI TƏLƏB OLUNUR, AMMA İLK PEYVƏNDDƏN SONRA BELƏ MÜDAFİƏ BAŞLANIR. PEYVƏNDLƏR DİGƏR HEPATİT VİRUSLARA QARŞI (B, C VƏ DİGƏR NÖVLƏR) TƏSİR GÖSTƏRMİR.YENİ MÜALİCƏ METODLARININ TAPILMASI ÜÇÜN ARAŞDIRMALAR DAVAM EDİR.
HEPATİT A QARACİYƏR XƏSTƏLİYİNƏ VƏ QARACİYƏRİN İLTİHABINA SƏBƏB OLAN BİR VİRUS VƏ YA İNFEKSİYADIR. VİRUSLAR XƏSTƏLİYƏ SƏBƏB OLA BİLƏR. MƏSƏLƏN, QRİPƏ BİR VİRUS SƏBƏB OLUR. İNSANLARDAN BİR-BİRİNƏ VİRUS KEÇƏ BİLƏR.İLTİHAB BƏDƏN TOXUMALARINDA ZƏDƏLƏNMƏ VƏ YA YOLUXMA ZAMANI MEYDANA GƏLİR,ORQANLARIN FƏALİYYƏTİNİ POZUR.
HƏR KƏSDƏ HEPATİT A-A RAST GƏLMƏK MÜMKÜNDÜR.ANCAQ DAHA ÇOX:
– İNKİŞAF ETMƏKDƏ OLAN ÖLKƏLƏRƏ SƏYAHƏT EDƏN İNSANLARDA
– AKTİV HEPATİT A İNFEKSİYASI OLAN BİR XƏSTƏ İLƏ BİRLİKDƏ YAŞAYAN İNSANLARDA
– QANUNSUZ DƏRMANLARDAN İSTİFADƏ EDƏN(BUNLARA İNYEKSİYA HALINDA OLMAYANLAR DA DAXİLDİR)İNSANLARDA
-XƏSTƏLİYƏ YOLUXMUŞ ŞƏXSLƏ QORUNMA OLMADAN CİNSİ ƏLAQƏDƏ OLAN VƏ S. İNSANLARDA RAST GƏLİNİR.
HEPATİT A VİRUSUNA YOLUXAN ŞƏXSLƏ ƏLAQƏ ZAMANI YOLUXMA HALLARI BAŞ VERƏ BİLİR. BU HALLARA AİDDİR:
-XƏSTƏ BİR ŞƏXS TƏRƏFİNDƏN HAZIRLANMIŞ YEMƏYİ YEDİKDƏ
– TƏMİZ OLMAYAN SU İÇMƏK VƏ YA TƏMİZ OLMAYAN SUDA YUYULMUŞ ƏRZAQ MƏHSULLARI İLƏ QİDALANDIQDA
-AĞZINIZA XƏSTƏ ŞƏXSİN NƏCİSİ İLƏ HƏRHANSI YOLLA TƏMASDA OLAN ƏŞYA YA DA ƏL TOXUNDUQDA
-XƏSTƏ BİR ŞƏXSLƏ CİNSİ ƏLAQƏ MƏQSƏDİ VƏ YA ONA QULLUQ ETMƏK MƏQSƏDİ İLƏ YAXIN ƏLAQƏDƏ OLDUQDA
HEPATİT A YOLUXA BİLMƏZ:
– XƏSTƏ ŞƏXS ASQIRDIQDA YA DA ÖSKÜRDÜKDƏ
-YOLUXMUŞ ŞƏXSİN YANINDA OTURDUQDA
-YOLUXMUŞ BİR ŞƏXSİ QUCAQLADIQDA
-KÖRPƏ XƏSTƏLİKLƏ YOLUXMUŞ ANANIN SÜDÜ İLƏ QİDALANDIQDA.
HEPATİT A SİMPTOMLARI HANSILARDIR?
ÇOX XƏSTƏDƏ HEPATİT A SİMPTOMLARI YOXDUR.AMMA HEPATİT A ZAMANI BU SİMPTOMLAR BAŞ VERƏ BİLİR:
– YORĞUNLUQ HİSSİ
-ƏZƏLƏ AĞRISI
-MƏDƏ AĞRISI
-QIZDIRMA
-İŞTAHIN İTMƏSİ
-İSHAL
-TÜND SARI SİDİK
-AÇIQ RƏNGLİ NƏCİS
-SARI SKLERA VƏ DƏRİ
HEPATİT A SİMPTOMLARI VİRUSLA TƏMASDA OLDUQDAN 2 -7 HƏFTƏ SONRA BAŞLAYA BİLƏR. 6 YAŞDAN KİÇİK UŞAQLARDA SİMPTOMLARA RAST GƏLİNMİR. YENİYETMƏ YAŞLARINDA VƏ YAŞLILARDA İSƏ TEZ-TEZ YUMŞAQ, QRİP ƏLAMƏTLƏRİ YARANIR. SİMPTOMLARA RAST GƏLİNDİKDƏ XƏSTƏ DƏRHAL HƏKİMƏ MÜRACİƏT ETMƏLİDİR.