HBV qaraciyərin iltihabına səbəb olan infeksiyadır.Sağlam bir şəxs virusa yoluxa və virusu bilmədən başqasına da keçirə bilər.Bəzi şəxslərdə simptomlar olmur,bəzi hallarda isə xəstə yalnız ilkin infeksiyaya malik olur, digər hallarda isə infeksiya xroniki hal alır,çünki virus qaraciyərə zamanla əks təsirini göstərməyə davam edir və geriyə dönməz qaraciyər fəsadları yaradır.
Dünyada ümumilikdə, HBV-lə bağlı xronik infeksiyanın hər il 240 milyon insana təsir etdiyi və HBV ilə əlaqəli qaraciyər xəstəliyindən təxminən 786,000 adamın öldüyü deyilir.
SƏBƏBLƏRİ
Hepatit B virusa yoluxmuş bir şəxsdən qan, sperma və ya digər bədəndən xaric olunan mayelərin vasitəsilə başqa bir şəxsin bədəninə daxil olduqda ötürülür.Bu dəridə bir zədələnmə,paylaşılan iynə və ya bədən mayelərinin hər hansısa mübadiləsi zamanı ola bilər.İnfeksiya bu hallarda baş verə bilər:
Tibb işçiləri tibbi avadanlıqların təkrar istifadəsi, fərdi mühafizə vasitələrindən istifadə edilməməsi zamanı,kəskin tullantıların düzgün atılmaması kimi təhlükəli hallarda yüksək HBV infeksiyası riski altındadırlar.Bundan başqa yemək və ya su qabları,yeməyi paylaşmaq,öpmək,əl təması,öskürək,asqırmaq,uşaq əmizdirmək və ya həşərat sancması vasitəsilə yayıla bilir.Virus ən azı 7 gün ərzində bədəndən kənarda qala bilir.
SİMPTOMLARI
Daha çox infeksiya halları körpəlik və ya uşaqlıq dövründə baş verir.Nadir hallarda diaqnoz qoyulur və əsasən simptomlar özünü göstərmir.5 yaş və daha böyük olan şəxslər arasında, 30-50% hallarda simptomlar özünü göstərilir.Bu simptomlara daxildir:
Kəskin simptomlar virusa məruz qaldıqdan 60-120 gün ərzində görünür və bir neçə həftədən 6 aya qədər davam edə bilir.Xronik HBV infeksiyası olan şəxsdə qarın ağrısı, davamlı yorğunluq və ağrılar davam edə bilər.
DİAQNOZ
Qan testi ilə,kəskin və xroniki HBV infeksiyasına diaqnoz qoyula bilər.HBV infeksiyası riski və ya aşkarlanmayan HBV infeksiyası səbəbindən ağırlaşma riski yüksək olan insanlar yoxlanılmalıdır.Bu risk qrupuna aşağıdakılar aiddir:
Hamiləlik dövründə qadının HBV olması halında, doğumdan 12-24 saat sonra yeni doğulmuşun peyvənd olunması və Hepatit B immunitet globulinini (HBIG) qəbul etməsi lazımdır.
MÜALİCƏ
Kəskin HBV infeksiyası üçün xüsusi bir müalicə metodu və ya dərman yoxdur. Əlamətlərdən asılı olaraq dəstəkləyici müalicə mövcuddur.
İNFEKSİYAYA MƏRUZ QALDIĞINDAN ŞÜPHƏLƏNİLƏN XƏSTƏ ÜÇÜN MÜALİCƏ:
Bu müalicə tədbiri,şüphədən sonra və kəskin infeksiyanın inkişafından qabaq olunan peyvənddən və HBİG verilməsindən ibarətdir.Bu müdaxilə baş verən bir infeksiyanı müalicə etməyəcəkdir,lakin kəskin infeksiya dərəcəsini azaldacaqdır.
XRONİK İNFEKSİYA ÜÇÜN MÜALİCƏ:
Xroniki HBV infeksiyası üçün,Ümumdünya Sağlamlıq Təşkilatı (ÜST) antiviral dərmanlar ilə fərdi müalicə məsləhət görür.Bu müalicə deyildir,virusun çoxalma və inkişafının qarşısını alır və ağır qaraciyər zədələnmələrinin irəliləməsindən qoruyur.Xronik HBV infeksiyası olan bir adamda, siroz və ya qaraciyər xərçəngi tez və xəbərsiz inkişaf edə bilər.
Xroniki HBV infeksiyası olan şəxslər qaraciyərin zədələnməsini və ya xəstəliyin səviyyəsini müşahidə etmək üçün hər 6 aydan bir davam edən tibbi müayinə və qaraciyər USM həyata keçirməlidirlər.
PROFİLAKTİKA
HBV əleyhinə 1982-ci ildən etibarən peyvənd mövcuddur.Bu, üç inyeksiyadan ibarətdir.Birinci inyeksiya doğumdan sonrakı günlərdə, ikinci isə ən azı 1 ay sonra üçüncü doza isə ikinci dozadan ən azı 8 həftə sonra yeridilir.Peyvənd olunmağı vacib olan şəxslər:
Tam vaksin dozasını alan,vaksinasiya olunmuş insanların 95 faizindən çoxunda qoruyucu anticisim səviyyəsi yaranır.Qoruma ən azı 20 il davam edir və bir çox halda ömür boyu davam edir.
DİGƏR PROFİLAKTİKA YOLLARİ:
İnfeksiyanın qarşısını almaq olar:
