ŞİGELLYOZ
Şigellyoz shigella bakteriyalarının törətdiyi bağırsaq xəstəliyidir. Əsas əlaməti ishaldır – çox vaxt qanlı olur.
Şigellyoz nəcisdəki bakteriyalarla birbaşa təmas yolu ilə keçir. Məsələn, körpə uşaq baxıcıları uşaq bezlərini dəyişdirdikdən sonra əllərini yaxşı yumadıqda və ya yeni yeriməyə başlayan uşaqlarda tualetdən istifadə qaydalarını öyrətdikdə yoluxma halları baş verir. Şigellalar həm də xarab olmuş qidalarla qidalandıqda, çirkli su mənbələrində üzdükdə və həmin sudan içmək üçün istifadə zamanı da keçir.
Ən çox 2-4 yaşlı uşaqlar şigellyozla xəstələnirlər. Yüngül gedişli hallarda əlamətlər 1 həftə ərzində aradan qalxır. Müalicə tələb olunduqda isə, həkimlər antibiotiklərdən istifadə edirlər.
SİMPTOMLAR
Şigellyozun əlamətləri və simptomları bakteriya ilə təmasdə olduqdan 1-2 gün ərzində üzə çıxır, ama inkişafı 1 həftəyə qədər davam edə bilrər. Simptomlara aiddir:
Bəzi insanlarda şigellayla təmasdan sonra əlamətlər üzə çıxmaya bilər, amma onların nəcisində bir neçə həftə şigella bakteriyaları ola bilər.
SƏBƏBLƏR
Xəstəlik təsadüfən şigella bakteriyalarını udduqdan sonra meydana çıxır. Aşağıdakı hallarda bu baş verə bilər:
RİSK FAKTORLARI
İnsanlarla sıx təmasda olmaq bakteriyaların insandan insana keçməsinə səbəb olur. Şigellyoz ən çox uşaq baxıcılıq mərkəzlərində, üzgüçülük hovuzlarında, tibb məntəqələrində, həbsxanalarda və hərbi barraklarda rast gəlinir.
AĞIRLAŞMALAR
Şigellyoz əsasən ağırlaşmalarsız aradan qalxır. Baxmayaraq ki, bağırsaqların funksiyalarını bərpa etməsi həftələr və aylarla çəkir.
Ağırlaşmalara aid ola bilər:
DİAQNOZ
İshal və qanlı ishal bir çox xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Diaqnozu təsdiqləmək üçün nəcisdən yaxma hazırlanır və labarator müayinə vasitəsilə ya bakteriya ya da onun toksinləri aşkarlanır.
MÜALİCƏ
Şigellyoz adətən 5-7 gün davam edir. İshal zamanı itirilşim mayenin bərpası lazım olan tək müalicə yolu ola bilər, əgər xəstəliyin gedişi yüngüldürsə.
Leporomid və ya atropin kimi ishal əleyhinə dərmanlardan yayınmaq lazımdır, əks halda vəziyyət daha da ağırlaşa bilər.
Körpələr, yaşlılar və QİÇS xəstələri üçün antibiotiklər zəruridir.
PROFİLAKTİKA
ÜSH-in şigellyoz əleyhinə vaksin hazırlamaq üçün çox çalışmasına baxmayaraq, hələ ki uğur əldə olunmayıb. Şigellyozun yayılmasının profilaktikası üçün əməl edilməlidir: