SKARLATİNA
Boğaz ağrısı olan şəxslərdə inkişaf edən infeksiyadır.O bədəndə parlaq qırmızı səpkilər,bəzən səpkilərlə birgə boğaz ağrısı və yüksək temperaturla xarakterizə olunur.Boğaz ağrısına səbəb olan bakteriya skarlatinaya da səbəb ola bilər.
Skarlatina əsasən 5-17 yaşlı uşaqlara təsir göstərir.Əvvəllər uşaqlar arasında daha çox rast gəlinməyinə baxmayaraq,günümüzdə xəstəlik nadir hallarda yaranır.Antibiotik müalicəsi xəstəliyin yayılmasını və simptomlarını azaldır.Tədqiqatçılar skarlatinanın azalmasına səbəb olan şeyin niyə boğaz ağrısı hallarını da azaltmadığını araşdırmaqdadır.
BOĞAZ AĞRISI SƏPKİLƏRİ
Səpkilər uşaq və böyüklərdə skarlatinanın ən çox rast gəlinən simptomudur.O adətən günəş yanığına oxşayır və göynəmə hiss etdirir.Qırmızı səpkilərin rəngi bu xəstəliyin niyə skarlatina adlandığını açıqlayır.
Tipik səpki döş qəfəsi və mədədə başlayır və daha sonra bədən üzrə yayılır.Qoltuq,diz və dirsək ətrafı dəri büküşlərində əsasən digər yerlərə nisbətən tünd qırmızı rəngli səpkilər ola bilir.Tipik səpkilər 2-7 gün çəkir.Sonra səpki sönür və təsir görmüş dəri əl və ayaq barmaqlarında olduğu kimi soyulur.
BAŞQA SİMPTOMLAR:
SƏBƏBİ
Skarlatinaya ağız və burun yollarında yaşayan A qrupu Streptokok bakteriyaları səbəb olur.Bu bakteriya toksin və ya zəhər ifraz edir.Bu bakteriyalar bədən səthində parla qırmızı səpkiləri yaradır.
KONTAGİOZLUQ
İnfeksiya xəstə şəxs asqıran və ya öskürən zaman ayrılan damcıyla kontakt zamanı keçir.Bu o deməkdir ki,uşağınız xəstə şəxsin istifadə etdiyi,damcı ilə yoluxmuş nəyəsə toxunsa və sonra əlini ağzına,burnuna və ya gözünə toxundursa infeksiya ilə yoluxa bilər.Onlar xəstə şəxsin qabından yemək yeyərsə və ya eyni yerdən su içərsə də infeksiya ilə yoluxa bilərlər.Skarlatina dəri kontaktı ilə də keçə bilər.
RİSK FAKTORLARI
Skarlatina əsasən 5-15 yaş arası uşaqlara təsir göstərir.Siz infeksiyalı şəxslə yaxın əlaqədə olmaqla skarlatina ilə yoluxa bilərsiniz.
AĞIRLAŞMALARI
Çox hallarda skarlatinanın səpki və digər simptomları 2 həftə ərzində keçib gedir.Lakin buna baxmayaraq,müalicə olunmamış skarlatina bir sıra ciddi fəsadlara səbəb ola bilər:
Bu ağırlaşmaların çox vaxt,dərhal,müvafiq skarlatina müalicəsi tətbiq olunması halında qarşısı alına bilir.
DİAQNOZ
Uşağınızın həkimi əvvəlcə skarlatina əlamətlərini təyin etmək üçün fiziki testlər aparır.Test zamanı həkim uşağın dilinə,boğazına,badamcıqlarına nəzər yetirməlidir.Onlar bu testlərlə böyümüş limfa düyünlərinə baxırlar və səpkilərin teksturasını,görünümünü araşdırırlar.
Əgər həkim skarlatinadan şüphələnərsə,boğazdan nümunə üçün yaxma götürəcəkdir.Buna boğaz tamponu və ya boğaz kulturası deyilir.Nümünə A qrupu streptokoklarin mövcudluğunun olub-olmadığı müəəyən etmək üzrə laboratoriyaya göndəriləcək.
MÜALİCƏ
Skarlatina əsasən antibiotiklərlə müalicə olunur.Antibiotiklər bakteriyaları öldürür və infeksiyaya səbəb olan bakteriya ilə savaşan bədənimizin immun sisteminə kömək edir.Uşağınızın təyin olunan dərmanları tamamını qəbul etməsinə diqqət yetirməlisiniz.Bütün bunları etmək xəstəliyin yenidən yaranmasının qarşısını alacaqdır.Siz həm də qızdırmaya nəzarət etmək üçün aspirin (Bayer) və ya ibuprofen (Advil, Motrin) kimi çox sayda dərman preparatları da verə bilərsiniz.
Həkim boğaz ağrısını azaltmağa kömək eən dərman preparatları da təyin edə bilər.Bundan başqa müalicə vasitələrinə dondurma,isti sup,soyuq şeylər yemək aiddir.Duzlu su ilə qarqara istifadə edərək də boğaz ağrısı və şiddətini azalda bilərsiniz. Dehidratasiyanın qarşısını almaq üçün bol su içmək vacibdir.
Uşağınızın ən azı antibiyotik qəbul etdikdən 24 saat sonra artıq qızdırması yoxdursa məktəbə göndərə bilərsiniz.Vaksinlərin güclü inkişafda olmasına baxmayaraq,skarlatinaya qarşı vaksin hələki yoxdur.
Düzgün gigiyena vərdişləri skarlatinanın qarşısını almaq üçün ən yaxşı yoldur. Uşaqlarınıza öyrətmək üçün bəzi məsləhət görülən vərdişlər:
SİMPTOMLARI TƏNZİMLƏMƏK
Scarlatina antibiotiklərlə müalicə edilməlidir. Ancaq skarlatina simptomlarını və narahatlığı azaltmaq üçün bunları edəbilərsiniz:
